Morze Bałtyckie było bliskie naszemu sercu od zawsze, wielokrotnie spędzaliśmy tu kilka letnich dni. W Krynicy Morskiej byliśmy trzykrotnie, przy okazji zdobywania BLIZY czyli Odznaki Turystycznej Miłośnika Latarń Morskich. W 2021 roku postanowiliśmy jeden z wakacyjnych wyjazdów spędzić nad polskim morzem. Nocowaliśmy na Campingu „Orlinek 69” na Wyspie Sobieszewskiej. W ciągu trzech dni mieliśmy okazję lepiej poznać uroki Mierzei Wiślanej oraz okolic Gdańska. Poniżej przedstawiamy Wam listę miejsc, które odwiedziliśmy oraz mapę.
- Prom Świbno-Mikoszewo czyli połączenie Wyspy Sobieszewskiej z Żuławami Wiślanymi
- Granica państwowa Polska – Rosja, a zarazem granica Unii Europejskiej
- Stara latarnia w Piaskach i Klif Piaski
- Wieża widokowa na Górze Pirat
- Wielbłądzi Garb
- Latarnia Morska w Krynicy Morskiej
- Przekop Mierzei Wiślanej
- Muzeum Zalewu Wiślanego w Kątach Rybackich
- Muzeum Stutthof – były obóz koncentracyjny w Sztutowie
- Żuławska Kolej Dojazdowa i kolejowy most obrotowy w Rybinie
- Ujście Wisły i Mewia Łacha
Prom Świbno-Mikoszewo czyli połączenie Wyspy Sobieszewskiej z Żuławami Wiślanymi
Wyspa Sobieszewska jak sama nazwa wskazuje jest oddzielona od stałego lądu wodami. Można się na nią dostać za pomocą dwóch mostów lub właśnie przeprawy promowej z Mikoszewa. Wyspa powstała w wyniku przekopania Wisły w XIX wieku ze względu na duże zagrożenie powodziowe i liczne straty materialne, społeczne i ekologiczne. W znajdującym się na wyspie Świbnie zwiększyła się liczba mieszkańców, dlatego stworzono połączenie z Gdańskiem koleją wąskotorową. Niestety w okresie powojennym owo połączenie zlikwidowano.
prom Świbno – Mikoszewo
Granica państwowa Polska – Rosja, a zarazem granica Unii Europejskiej
Zwiedzanie atrakcji położonych na Mierzei Wiślanej rozpoczęliśmy od końca, to znaczy od miejsca położonego jak najdalej, a mianowicie od granicy z Rosją. Jedziemy na koniec polskiej części mierzei do miejscowości Piaski, a dokładniej rzecz biorąc na ostatni parking (GPS parkingu: N 54.438367, E 19.602843). Cennik na wakacje 2021 widoczny poniżej. Z parkingu mamy dwie możliwości dojścia do granicy. Albo plażą, albo leśną drogą. My postanawiamy iść plażą, wrócić lasem. Długość takiego spaceru to około 6 km w obie strony. Wycieczkę można połączyć z odpoczynkiem na plaży.
Warto dodać, że dla fanów pojazdów na dwóch kołach jest możliwość dojechania lasem do granicy. Bowiem prowadzi tędy słynny szlak rowerowy R10, przebiegający wzdłuż wybrzeża polskiej części Morza Bałtyckiego. Po dotarciu do granicy zastajemy znaki informacyjne o zakazie przekraczania granicy. Jak wiadomo to nie tylko granica dwóch państw. To także granica NATO oraz Unii Europejskiej. Terytoria oddzielone są ogrodzeniem i na bieżąco patrolowane przez służby.
Stara latarnia w Piaskach i Klif Piaski
Stara latarnia mieści się kilkaset metrów od plaży. Aby się do niej dostać, idąc od parkingu (tego samego co do granicy polsko-rosyjskiej) na najbliższym skrzyżowaniu należy skręcić w prawo i iść do momentu ujrzenia po prawej stronie latarni. Budynek w przeszłości był stacją ratownictwa morskiego, używaną przez niemieckie wojska w czasie II wojny światowej. Wielu specjalistów i fanatyków sprzecza się co do zasadności stosowania nazwy latarnia w tym przypadku. Podobno obiekt nigdy nie spełniał podstawowych wymogów, aczkolwiek wyposażenie świadczy, że ceglana budowla pełniła funkcje sygnalizacyjne i nawigacyjne. Obecnie latarnia spełnia inne funkcje, od kilku lat zarówno budynek jak i tereny wokół należą do Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Stąd też latem można spotkać tutaj dziesiątki biwakujących harcerzy.
Wieża widokowa na Górze Pirat
Po opuszczeniu miejscowości Piaski, zmierzamy w stronę Krynicy Morskiej, a dokładniej na Górę Pirat. Samochód zostawiamy na poboczu (GPS: N 54.402546, E 19.515148) i ruszamy ścieżką, która rozpoczyna się tuż obok. Dojście na Górę Pirata może stanowić nie lada wyzwanie, na początku mamy do pokonania odcinek po piasku, potem już idziemy wygodną, szeroką ścieżką. W międzyczasie powoli ścieżka wznosi się ku górze. W trakcie spaceru mijamy liczne tablice edukacyjne zamieszczone przez Nadleśnictwo Elbląg, aż dochodzimy do zielonej, dwu-poziomej wieży. Na pierwszą część prowadzą schody, na drugą drabina.
początek szlaku na Górę Pirat
drabina na wieży
Z Górą Pirata jest związana stara legenda. Kiedyś Mierzeja Wiślana nie była stałym lądem, a składała się z kilku wysp, na której grasowała załoga Starego Pirata. Mieszkali na wyspach, skąd mieli łatwy dostęp do morza. Upodobali sobie jedną z wysp, postawili wieżę, na której Stary Pirat kontrolował, co się dzieje na Bałtyku. Pod wieżą zakopał swoje najdroższe skarby. Mimo, że piraci dawno zniknęli to legenda pozostała.
Góra Pirata to jedno z najwyższych wzniesień na Mierzei, wysokość bezwzględna wynosi ponad 40 m n.p.m. Ze szczytu wieży można podziwiać wody Morza Bałtyckiego oraz wody Zalewu Wiślanego, a także wzgórza Wysoczyzny Elbląskiej. W tym miejscu szerokość Mierzei Wiślanej wynosi 800 metrów.
Wielbłądzi Garb
Kolejnym punktem naszej wycieczki jest najwyższy szczyt Mierzei Wiślanej, a zarazem najwyższa stała wydma w Polsce sięgająca wysokości 49.5 m n.p.m. To również jedyny naturalny punkt na mierzei z którego widać jednocześnie Zalew Wiślany jak i Zatokę Gdańską. Na Wielbłądzi Garb można dostać się szlakiem z parkingu położonego na obrzeżach, tak jak my to zrobiliśmy.
Zostawiamy samochód na niewielkim parkingu (GPS: N 54.390763, E 19.469390) i ruszamy ścieżką w stronę celu. Do pokonania mamy lekko ponad 300 metrów, w tym trochę schodów. Na Wielbłądzim Garbie tak samo jak na Górze Pirata jest wieża widokowa, choć nieco mniej okazalsza i lekko w gorszym stanie (kilka wyłamanych desek). Inną opcją jest dojście żółtym szlakiem turystycznym z centrum Krynicy Morskiej, ta opcja jest dłuższa od tej pierwszej.
Latarnia Morska w Krynicy Morskiej
adres: ul. Sienkiewicza 1, 82-120 Krynica Morska
Z Wielbłądziego Garbu ruszamy w kierunku Krynicy Morskiej, czyli jednego z najmniejszych miast w Polsce pod względem ludności. W Krynicy mieści się jedyna latarnia morska na Mierzei Wiślanej, położona pomiędzy Latarnią Morską Gdańsk Port Północny, a Latarnią Morską Bałtijsk położoną w Rosji. Co ciekawe krynicka latarnia morska nie miała za zadanie wskazywanie drogi do portu, a jedynie wypełniała lukę w systemie oznakowania pomiędzy Helem, a rosyjską Piławą.
Latarnia jest czynna w sezonie letnim, a wstęp jest płatny i wynosi 4 zł za bilet ulgowy i 6 zł za bilet normalny (2021 r.). Na szczyt latarni prowadzą schody przymocowane do ścian, wewnątrz latarnia jest pusta. Na ostatnim odcinku jest drabinka. Wstęp dla dzieci, które nie ukończyły 4 lat jest niemożliwy, dzieci w wieku 4-7 mogą wejść jedynie w obecności opiekuna.
Przekop Mierzei Wiślanej
GPS: N 54.355481, E 19.311812
Jak atrakcje na Mierzei Wiślanej to i obowiązkowo przekop Mierzei Wiślanej z którym wiąże się wiele dyskusji i sporów. Kanał żeglugowy, który ma powstać ma połączyć drogą morską wody Zalewu Wiślanego z Zatoką Gdańską w obrębie terytorium Polski. Ta dość kosztowna inwestycja ma na celu skrócenie szlaku morskiego. Szacuje się, że skróci drogę o około 100 km. Kanał powstanie na obszarze wsi Skowronki. Pomysł przekopu Mierzei Wiślanej nie jest niczym nowym. W przeszłości na ten pomysł przystawał między innymi Stefan Batory, król Prus Fryderyk II Wielki, Eugeniusz Kwiatkowski. W wyniku przekopu takie miejscowości jak Krynica Morska bądź Piaski znajdą się na wyspie.
Muzeum Zalewu Wiślanego w Kątach Rybackich
adres: ul. Rybacka 64, 82-110 Kąty Rybackie
Osobom szukającym wytchnienia od plażowania czy aktywnego wypoczynku przedstawiamy Muzeum Zalewu Wiślanego. To jeden z oddziałów Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. W swojej ofercie posiada autentyczne kutry wykorzystywane przez rybaków w latach 60-tych XX wieku, kompletny zespół narzędzi szkutniczych z przełomu XIX i XX wieku, oryginalny warsztat szkutniczy rodziny Schmidtów sprzed II wojny światowej. Na wystawach przede wszystkim zaprezentowano historię szkutnictwa i rybołówstwa nad Zalewem Wiślanym.
Wstęp do muzeum jest płatny 5 zł za bilet ulgowy i 8 zł za bilet normalny, w środy wstęp bezpłatny (2021 r.). Więcej szczegółów o muzeum i aktualności znajdziecie na stronie muzeum
Muzeum Stutthof – były obóz koncentracyjny w Sztutowie
adres: ul. Muzealna 6, 82-110 Sztutowo
Muzeum Stutthof powołano z inicjatywy byłych więźniów obozu koncentracyjnego, na mocy uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku. Na części dawnego obozu, a dokładnie rzecz biorąc na obszarze około 20 hektarach zorganizowano muzeum. Do najważniejszych atrakcji należą: komendantura z garażami, przestrzeń ogrodów warzywnych i szklarni, komora gazowa oraz częściowo zachowany Stary Obóz, rekonstrukcja krematoriów, pomnik monumentalny, puste pola Nowego Obozu i Obozu Żydowskiego.
Muzeum jest czynne od poniedziałku do niedzieli w godzinach od 8.00 do 15.00, ostatnie wejście o godzinie 14.30. Dodatkowo, dla zwiedzających odbywają się projekcje filmów dokumentalnych w godzinach: 8.30; 10.00; 13.00; 14.00. Więcej informacji o byłym obozie koncentracyjnym znajdziecie we wpisie: Obóz koncentracyjny Sztutowo (KL Stutthof).
Żuławska Kolej Dojazdowa i kolejowy most obrotowy w Rybinie
Żuławska Kolej Dojazdowa to jedyna kolei wąskotorowa w województwie pomorskim łącząca kilka miejscowości na Żuławach Wiślanych. Początki historii tejże kolei wąskotorowej związane są z przemysłem cukrowniczym. Jej początki sięgają końca XIX wieku, kiedy cukrownie położone na tym terenie miały problem z transportem buraków z uwagi na podmokłe tereny położone miejscami poniżej poziomu morza. W 1886 powstał pierwszy odcinek kolei wąskotorowej, miał długość 4.5 km i połączył Nowy Staw z Dębiną Południe. Co ciekawe, był obsługiwany trakcją konną. W 1888 roku stworzono następny odcinek kolei: Cedry Wielkie – stacja kolejowa Pszczółki. Długość odcinka wynosiła 28 km, a jej ostatnie odcinki zostały zlikwidowane w latach 50. XX wieku. Kolej zlikwidowano w 1996 roku, a tabor zniszczono i wywieziono. Po 8 latach przerwy pociągi powróciły.
Obecnie kolej wąskotorowa kursuje w sezonie wiosenno-letnim, na trasie Prawy Brzeg Wisły-Sztutowo oraz drugi wariant tymczasowo nieczynny z powodu renowacji Stegna Gdańska-Nowy Dwór Gdański.
Na trasie kolei wąskotorowej (Stegna Gdańska-Nowy Dwór Gdański) nad rzeką Szkarpawą mieści się zabytkowy kolejowy most obrotowy z 1906 roku. W trakcie 100 lat eksploatacji nie obyło się bez wypadków. W 1943 roku w czasie kampanii buraczanej pociąg wpadł do rzeki, bo jego obsługa nie zdążyła na czas obrócić ruchomego mostu. Potem zamontowano dodatkowe zabezpieczenia. W latach pięćdziesiątych XX wieku doszło do nieco innego wypadku. W czasie złej widoczności obsługa barki nie zauważyła mostu i w niego uderzyła. Na szczęście wypadek nie naruszył konstrukcji mostu. Ciekawostką jest fakt, iż budowlę obsługiwano zgodnie ze sztuką z początku ubiegłego stulecia.
Ujście Wisły i Mewia Łacha
Ostatnią atrakcją jaką odwiedziliśmy na Żuławach Wiślanych jest rezerwat przyrody Mewia Łacha. Składa się on z dwóch części, lewobrzeżnej gdańskiej i prawobrzeżnej położonej na obszarze gminy Stegna. Rezerwat chroni siedliska żerowania ptaków i miejsca lęgowe różnych gatunków rybitw. Rezerwat należy do sieci Natura 2000. To także miejsce, gdzie Wisła wpływa do Bałtyku. Warto zobaczyć to miejsce.
Samochód zostawiamy przy przeprawie promowej w Mikoszewie, a następnie idziemy wzdłuż rzeki ścieżką. Mijamy ostatnie domy i wkraczamy do lasu. Początkowo ścieżka jest szeroka, ale potem zamienia się w wąską i ciężką do przebycia rowerem, wózkiem dziecięcym czy inwalidzkim.
Wedle mapy, w jedną stronę mamy do pokonania 3 km. Idziemy aż do betonowego cypla. Zarówno po prawej jak i po lewej stronie mamy wodę. W trakcie naszej wizyty spotkaliśmy pracownika tutejszego parku krajobrazowego, który za pomocą specjalnych urządzeń pokazał nam wylegujące się foki oraz kilka gatunków ptaków. Potem zafundowaliśmy sobie spacer wzdłuż brzegu. Do samochodu powróciliśmy tą samą drogą, co przyszliśmy. Choć z tego co się orientujemy, opcji dojścia tutaj jest kilka.
To już wszystkie atrakcje jakie udało nam się odwiedzić w czasie pobytu na Żuławach Wiślanych. Poniżej lista naszych wpisów o innych regionach nad Morzem Bałtyckim:
Latarnia morska: Jarosławiec, Darłowo, Gąski
AUTOR: Julia (16 lat)
Podobał Wam się wpis? Co myślicie o tym miejscu? A może macie jakieś sugestie? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, to dla nas bardzo ważne 😊
