Od wieków latarnie morskie wskazywały bezpieczną drogę do portu i pomagały marynarzom szczęśliwie wrócić do domu. Z biegiem lat rozwój technologii sprawił, że latarnie przestały być niezbędne, ale to wcale nie oznacza, że niepotrzebne. Wiadomo, że urządzenia nawigacyjne są obecnie dokładniejsze, może nawet łatwiejsze w użyciu, niezależne od pogody czy pory dnia, ale czy zawsze niezawodne? Na pewno nie tak piękne, jak nasze blizy. Latarnia, zwana po kaszubsku blizą, to nie tylko budynek, to tradycja, historia, a także ……. pewnego rodzaju przygoda pozwalająca nam przenieść się na chwilę w dawne czasy, gdy wiedza, spryt, doświadczenie i umiejętność odczytywanie znaków i obserwowania przyrody miały zupełnie inną wartość. Dziś większość z nas niestety nie potrafi poradzić sobie bez komputera czy telefonu i coraz częściej czujemy się poniekąd zwolnieni z myślenia, analizowania … .
Latarnie morskie w Polsce:
- Świnoujście
- Kikut
- Niechorze
- Kołobrzeg
- Gąski
- Darłowo
- Jarosławiec
- Ustka
- Czołpino
- Stilo
- Rozewie
- Jastarnia
- Hel
- Gdańsk Nowy Port
- Krynica Morska
Jakiś czas temu polskie latarnie zostały odnowione i udostępnione turystom do zwiedzania. Ustanowiono także „Światowy Dzień Latarnika”, który od kilku lat obchodzimy, również w Polsce, zawsze w trzecią niedzielę sierpnia. Ponadto, od roku 2006 wszystkie osoby, którzy odwiedzą latarnie mają możliwość zdobycia Odznaki Turystycznej Miłośnika Latarń Morskich „BLIZA”.
Warto zakupić w którejkolwiek latarni książeczkę potwierdzeń odwiedzin latarń, zwanej „Paszportem miłośnika latarń morskich”, w której to będziemy zbierać odciski okolicznościowych stempli, zwanych „wizami pobytu”. Takowe pieczątki możemy zdobyć u pracowników latarń przy okazji kupowania biletu wstępu.
Odznaka Turystyczna „BLIZA” jest trójstopniowa: brązowa, srebrna, złota.
- Odznakę brązową zdobyć może turysta, który udokumentuje odwiedziny pięciu dowolnych latarń morskich w Polsce, udostępnionych do zwiedzania, w okresie nie dłuższym niż kolejne dwa lata.
- Odznakę srebrną zdobyć może każdy posiadacz odznaki brązowej, który udokumentuje odwiedziny pozostałych ośmiu polskich latarń, udostępnionych do zwiedzania.
- Odznakę złotą zdobyć może każdy posiadacz odznaki srebrnej, który udokumentuje odwiedziny minimum trzech latarń poza granicami Polski.
Warto wspomnieć, że już srebrna odznaka uprawnia nas do dożywotniego, bezpłatnego wstępu do kilku polskich latarń morskich, udostępnionych do zwiedzania. Są to latarnie morskie : Krynica Morska, Hel, Rozewie, Stilo, Gdańsk – Nowy Port, Niechorze i Świnoujście. Przyznam, że już nie raz zdarzyło nam się korzystać z tej możliwości i potwierdzam, że odznaka ta jest bez żadnych problemów honorowana.
W Polsce mamy 17 latarń, w tym 14 udostępnionych do zwiedzania:
Kolorem niebieskim są oznaczone latarnie udostępnione turystom, na zielono te nieudostępnione turystom. Warto podkreślić, że latarnia morska w Sopocie nie jest uwzględniona w Odznace Turystycznej Miłośnika Latarń Morskich „BLIZA”.
Świnoujście
- położenie geograficzne – 53°55’ N, 14°17,1’ E
- uruchomienie latarni – 1 grudnia 1857 r.
- wysokość wieży – 65 m
- wysokość światła – 68 m n.p.m.
- zasięg światła – 25 Mm (białe) = 46,3 km i 9 Mm (czerwone) = 16,7 km
- charakterystyka światła: białe i czerwone, przerywane, 4,0 s + 1,0 s = 5 s (światło włączone + przerwa); to jedyna polska latarnia o dwukolorowym świetle
Kikut
– Woliński Park Narodowy
(latarnia nieudostępniona do zwiedzania)
- położenie geograficzne – 53°58,9’ N, 14°34,8’ E
- uruchomienie latarni – 1962 r.
- wysokość wieży – 18,2 m
- wysokość światła – 91,5 m n.p.m. (największa z wszystkich polskich latarni morskich, ponieważ latarnia ta znajduje się na wzgórzu)
- zasięg światła – 16 Mm = 29,6 km
- charakterystyka światła: białe, izofazowe, 5,0 s + 5,0 s = 10 s.
Niechorze
- położenie geograficzne – 54°05,7’ N, 15°03,8’ E
- uruchomienie latarni – 1 grudnia 1866 r.
- wysokość wieży – 45 m
- wysokość światła – 62,8 m n.p.m.
- zasięg światła – 20 Mm = 37 km
- charakterystyka światła: białe, błyskowe, 0,5 s + 9,5 s = 10 s
Kołobrzeg
- położenie geograficzne – 54°11,2’ N, 15°33,3 E
- uruchomienie latarni – 1770 r.
- wysokość wieży – 26 m
- wysokość światła – 36,5 m n.p.m.
- zasięg światła – 16 Mm = 29,6 km
- charakterystyka światła: białe, błyskowe, 1,0 s + 2,0 s = 3 s
Gąski
- położenie geograficzne – 54°14,6’ N, 15°52,4’ E
- uruchomienie latarni – 1878 r.
- wysokość wieży – 41,2 m
- wysokość światła – 50,1 m n.p.m.
- zasięg światła – 23,5 Mm = 43,5 km
- charakterystyka światła: białe, przerywane, grupowe, 2,5 s + 1,2 s + 2,5 s + 1,2 s + 6,4 s + 1,2 s = 15 s
Darłowo
- położenie geograficzne – 54°26,4’ N, 16°22,7’ E
- uruchomienie latarni – 1885 r.
- wysokość wieży – 23 m
- wysokość światła – 19,7 m n.p.m.
- zasięg światła – 15 Mm = 27,8 km
- charakterystyka światła: białe, blaskowe, grupowe, 2,0 s + 2,0 s + 2,0 s +9,0 s =15 s
Jarosławiec
- położenie geograficzne – 54°32’29’’N, 16°32’41’’E
- uruchomienie latarni – 1 lipca 1838 r.
- wysokość wieży – 33,3 m
- wysokość światła – 50,2 m n.p.m.
- zasięg światła – 23 Mm = 42,6 km
- charakterystyka światła: białe, błyskowe, grupowe, 0,45 s + 2,05 s + 0,45 s + 6,05 s = 9 s
Ustka
- położenie geograficzne – 54°35,3’ N, 16°51,3’ E
- uruchomienie latarni – 1892 r.
- wysokość wieży – 19,5 m
- wysokość światła – 22,2 m n.p.m.
- zasięg światła – 18 Mm = 33.3 km
- charakterystyka światła: białe, przerywane, 4,0 s + 2,0 s = 6 s
Czołpino
- położenie geograficzne – 54°43,1’ N, 17°14,5’ E
- uruchomienie latarni – 15 stycznia 1875 r.
- wysokość wieży – 25,2 m
- wysokość światła – 75 m n.p.m.
- zasięg światła – 22 Mm = 40,7 km
- charakterystyka światła: białe, przerywane, 3,0 s + 2,0 s +1 s + 2,0 s = 8 s
Stilo
- położenie geograficzne – 54°47,2’ N, 17°44’ E
- uruchomienie latarni – 1906 r.
- wysokość wieży – 33,4 m
- wysokość światła – 75 m n.p.m.
- zasięg światła – 23,5 Mm = 43,5 km
- charakterystyka światła: białe, błyskowe, grupowe; 0,3 s + 2,2 s +0,3 s + 2,2 s + 0,3 s + 6,7 s = 12 s
Rozewie
- położenie geograficzne – 54°49,8’ N, 18°20,2’ E
- uruchomienie latarni – listopad 1822 r.
- wysokość wieży – 32,7 m
- wysokość światła – 83,2 m n.p.m.
- zasięg światła – 26 Mm = 48,1 km (największy z polskich latarń)
- charakterystyka światła: białe, błyskowe; 0,1 s + 2,9 s = 3 s
Jastarnia
(latarnia nieudostępniona do zwiedzania)
- położenie geograficzne – 54°42’ N, 18°40,9’ E
- uruchomienie latarni – 1950 r.
- wysokość wieży – 13,3 m (najniższa polska latarnia)
- wysokość światła – 22 m n.p.m.
- zasięg światła – 15 Mm = 27,8 km
- charakterystyka światła: białe, przerywane; 2,0 s + 2,0 s + 9,0 s + 7,0 s = 20 s
Hel
- położenie geograficzne – 54°36’ N, 18°48,8’ E
- uruchomienie latarni – 1942 r.
- wysokość wieży – 41,5 m
- wysokość światła – 40,8 m n.p.m.
- zasięg światła – 17 Mm = 31,5 km
- charakterystyka światła: białe izofazowe; 5,0 s + 5,0 s = 10 s
Gdańsk Nowy Port
- położenie geograficzne – 54°24’28”N, 18°39’50”E
- uruchomienie latarni – 1894 r.
- wysokość wieży – 27,3 m
- wysokość światła – 37 m n.p.m.
- zasięg światła – 17 Mm = 31,5 km
- charakterystyka światła – białe 2,0 + 3,0 s = 5 s (pierwsza latarnia morska nad Bałtykiem używająca światła elektrycznego)
Krynica Morska
- położenie geograficzne – 54°23,1’ N, 19°27’ E
- uruchomienie latarni – 1 maja 1895 r.
- wysokość wieży – 26,5 m
- wysokość światła – 53 m n.p.m.
- zasięg światła – 18 Mm = 33,3 km
- charakterystyka światła – białe blaskowe; 2,0 s + 2,0 s + 2,0 s + 6,0 s = 12 s
Obecnie dzięki zaawansowanej technologii wyznaczanie kierunku jest banalnie proste, to niemal dziecinna zabawa. Zatem nie ma się co dziwić, że wiele osób twierdzi, iż latarnie to przeżytek, nikomu niepotrzebne obiekty, relikty przeszłości. A jednak, mimo że era latarników już minęła, one wciąż są, działają i przyciągają turystów, a małe, migoczące w charakterystyczny sposób światełka niosą nadzieję i radosną wiadomość, że ląd jest już blisko …
AUTOR: Ania
Podobał Wam się wpis? Co myślicie o tym miejscu? A może macie jakieś sugestie? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, to dla nas bardzo ważne 😊
Dzień dobry 🙂 chciałam zapytać w jakim wieku były dziewczynki kiedy zdobywały odznaki? w regulaminie odznaki pisze że należy mieć ukończone 7 lat. Mam bliźniaczki prawie 6-cioletnie i się zastanawiam czy one mogą zdobyć odznaki
Dziewczyny miały skończone 7 lat jak zdobywały odznaki 😉
Przepraszam , miałem napisać o Sopocie. Brakuje udostępnionej do zwiedzania latarni w Sopocie!
Dziękujemy z informację 🙂
Jest również latarnia morska w Jastarni
Chyba przez niedopatrzenie, brakuje opisu jednej latarni, a mianowicie najmłodszej na polskim wybrzeżu Bałtyku – Latarni połżonej w Gdańsku, na terenach Portu Północnego Gdańsk, niestety również niedostępnej dla zwiedzających.
Pozdrawiam
Trafna uwaga! 😊 Przy najbliższych odwiedzinach tamtego rejonu, na pewno nadrobimy zaległości. 😁😃