Roztocze to niezwykle ciekawa kraina geograficzna. W tym artykule znajdziecie opisy miejsc w okolicy miejscowości Józefów, czyli skupimy się na wschodniej część Roztocza.
Oto miejsca, które odwiedziliśmy:
- Rezerwat Szumy nad Tanwią
- Wodospad na Jeleniu
- Wieża widokowa w Suścu
- Cmentarz wojenny Armii Krajowej w Błudku
- Kamieniołom i platforma widokowa w Nowinach
- Rezerwat Przyrody Czartowe Pole w Józefowie
- Kamieniołom Babia Dolina w Józefowie
- Kaplica „Pod Dębami” i kapliczka na Wodzie w Górecku Kościelnym
Rezerwat Szumy nad Tanwią
GPS: parking – N 50.3938922, E 23.2070089
Odwiedzając Roztocze nie mogliśmy nie odwiedzić chyba jednej z najpopularniejszych atrakcji, a mianowicie Rezerwatu Szumy nad Tanwią. To nietypowy leśny rezerwat przyrody, którego główną atrakcją są 24 progi skalne (zwane “szumami”) tworzące malownicze wodospady położone wzdłuż prostych linii o regularnym położeniu. Ochroną objęte są fragmenty dolin rzeki Jeleń i Tanew łącznie z seriami małych wodospadów. Miejsce dość nietypowe, powstałe w wyniku ruchów tektonicznych w trakcie fałdowania Karpat. Co ciekawe, w tym miejscu przebiega także wyraźnie widoczna granica geologiczna, oddzielająca Europę Zachodnią od Europy Wschodniej.
Chcąc odwiedzić Szumy nad Tanwią, mamy kilka tras do wyboru jako że okolicę tę przecina wiele szlaków, między innymi niebieski Szlak Szumów, żółty Szlak Południowy oraz czerwony Szlak Geometryczny Roztocza Środkowego. Na terenie rezerwatu prowadzi także 3-kilometrowa ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna “Nad Tanwią”, znakowana kolorem czerwony. My pokusiliśmy się o pokonanie nieco dłuższej trasy, mającej 9 km długości i prowadzącej również po Uroczysku Puszczy Solskiej wzdłuż rzeki Jeleń. Z parkingu udaliśmy się szlakiem niebieskim do skrzyżowania ze szlakiem żółtym przy Źródełku Miłości, podziwiając najpierw samotne szumy, a potem składającą się z 24 progów serię wodospadów. Stamtąd podążaliśmy szlakiem żółtym do Wodospadu na Jeleniu.
Wodospad na Jeleniu
Nazwa wodospadu „na Jeleniu” jest dość w rzeczy samej nietypowa. Bez wątpienia może pobudzać wyobraźnię szczególnie u tych osób, które próbują zrozumieć tę nazwę w sposób dosłowny. Jeleń to nieduży potok, który na pewnym odcinku spiętrza się i w wyniku tego tworzy urokliwy wodospad. Mimo, że ma jedynie 160 centymetrów wysokości to jest on największym wodospadem jakim może się poszczycić Roztocze oraz jednocześnie pomnikiem przyrody nieożywionej.
W okolicy wodospadu znajduje się skrzyżowanie szlaków, my zaś dalej podążamy już szlakiem niebieskim i tego koloru szlaku będziemy pilnować już do końca, tak by powrócić na parking. W trakcie dołącza czarny Szlak Walk Partyzanckich czy chociażby wcześniej wspomniany szlak czerwony.
Choć mogłoby się wydawać, że Roztocze to nie góry, to w trakcie wycieczki musieliśmy się zmierzyć z lekkimi wzniesieniami. W jednym miejscu, po minięciu Wodospadu na Jeleniu pochyłość terenu przysporzyła nam nie lada problemu. Chcąc nie stracić równowagi musieliśmy się złapać dosłownie wszystkiego, co by nam w jakiś sposób ułatwiło zejście. Warto również założyć buty z grubszą podeszwą lub takie w których dacie radę pokonać ewentualne błoto, piach czy korzenie.
Wieża widokowa w Suścu
GPS: N 50.42388, E 23.21402
Kolejną atrakcją w naszym planie jest wieża widokowa w Suścu, zlokalizowana przy ulicy Spółdzielczej (GPS: N 50.4236, E 23.2138). Budowlę usytuowano na najwyższym wzniesieniu w okolicy, zwanym Górą Grabowicką, skąd rozpościera się ładny widok na rozległy kompleks Puszczy Solskiej. Wieża ma 12 metrów wysokości i łącznie trzy kondygnacje. Tuż obok zlokalizowano parking oraz wiatę na rowery i ławeczki. Wstęp na wieżę jest bezpłatny dla turystów.
Cmentarz wojenny Armii Krajowej w Błudku
GPS: N 50.42861, E 23.13064
Jadąc do kamieniołomu w Nowinach, niemalże przy samym parkingu zauważyliśmy tablicę informującą o cmentarzu wojennym. Bez wahania postanowiliśmy odwiedzić to miejsce. Cmentarz wojenny zlokalizowany jest w środku lasu, około 100 metrów na południowy zachód od drogi łączącej Oseredek z Hamernią. Pochowani są na nim żołnierze AK, którzy w latach 1944-1945 byli wykorzystywani przez NKWD i UB do ciężkiej pracy w pobliskich kamieniołomach koło Nowin. Cmentarz ma charakter symboliczny, składa się z trzech mogił, na których usytuowano 7 brzozowych krzyży.
Co ciekawe każda tabliczka informacyjna zawiera nazwę napisaną w różny sposób. Widzieliśmy Błudek, Blódek oraz Błudko.
Kamieniołom i platforma widokowa w Nowinach
GPS: parking – N 50.42968, E 23.12967
Tuż obok cmentarza w Błudku znajduje się dawny kamieniołom, zlokalizowany na południowo-wschodnim zboczu Krzyżowej Góry około 400 metrów od drogi. W wyniku eksploatacji masywnych wapieni powstałych z rozdrobnionych osadów i pokruszonych szczątków organizmów powstało skalne wgłębienie ukryte w sosnowym lesie. Na szczycie kilkumetrowej ściany ustawiono drewnianą platformę widokową, z której można podziwiać panoramę na Puszczę Solską. Dodatkową atrakcją jest możliwość prześledzenia budowy geologicznej tej strefy, widoczne są liczne małe muszle przegrzebków i ostryg. Niegdyś w kamieniołomie pracowali więźniowie pobliskiego obozu NKWD w Błudku, a obecnie jest on nieczynny i udostępnionym turystom.
Rezerwat Przyrody Czartowe Pole w Józefowie
Rezerwat przyrody “Czartowe Pole” powstał w 1958 roku w celu ochrony doliny rzeki Sopot oraz serii dużych wodospadów w okolicy miejscowości Hamernia. Okolice rzeki Sopot porośnięte są niemal pierwotnym lasem mieszanym z gęstwiną drzew i krzewów. Znajduje się tu także pełno rzadkich gatunków roślin. Nazwa “Czartowe Pole” wywodzi się według legend od hasających tu czartów.
Na terenie rezerwatu poprowadzono ścieżkę przyrodniczą oznakowaną kolorem niebieskim, której całość ma około 1.4 km długości i zawiera 9 przystanków tematycznych z przyrodniczymi ciekawostkami. Na jej trasie odnajdziemy między innymi: ruiny papierni Ordynacji Zamoyskich i obelisk upamiętniający partyzantów walczących w okolicy z niemieckim okupantem. Ścieżka zawiera dwa warianty wędrówki (ścieżka dolna i ścieżka górna). Dodatkowo na trasie znajdują się schody i pomosty z poręczami. My postanowiliśmy wykonać pętle, rozpoczynając i kończąc na parkingu. Poruszaliśmy się za znakami w kolorze niebiesko-białym.
GPS: parking – N 50.44015, E 23.11281
Kamieniołom Babia Dolina w Józefowie
W samym sercu Roztocza znajduje się jedna z turystycznych perełek tego regionu. Mowa oczywiście o kamieniołomie Babia Dolina w Józefowie. To rozległe pasmo nieczynnych kamieniołomów, gdzie przed laty wydobywano biały piaskowiec. Ponadto w skałach zachowały się ślady przeszłości, a mianowicie odciski fauny i flory sprzed wielu milionów lat. Biały piaskowiec to wręcz znak rozpoznawalny miasteczka.
Na teren kamieniołomu można dostać się od ulicy Kamiennej w Józefowie. Mieści się tam bezpłatny parking (N 50.47424, E 23.05271), a zaraz obok stoi pokaźna 18-metrowa kamienna baszta widokowa z tarasem widokowym, wykonana rzecz jasna z białego piaskowca. Wieża jest udostępniona dla turystów od początku maja do końca października między godz. 12 a 19. Z jej szczytu rozpościera się widok na potężne wyrobisko. Można stąd również podziwiać Roztocze Środkowe. Choć na terenie samego kamieniołomu nie ma wytyczonego konkretnego szlaku, to znajduje się tam dużo ścieżek, którymi można spacerować. Na pobyt w kamieniołomie warto poświęcić chociaż godzinkę czasu, bo teren jest dość rozległy. Miejsce to w przeszłości pełniło funkcję poligony, gdzie polscy żołnierze ćwiczyli przed wyjazdem do Afganistanu.
Choć jest to jedna z atrakcji turystycznych stworzonych przez niszczącą działalność człowiek, to z pewnością warto ją odwiedzić. W Józefowie warto również odwiedzić zalew, rynek, dawną synagogę czy cmentarz żydowski z zabytkowymi macewami.
Kaplica „Pod Dębami” i kapliczka na Wodzie w Górecku Kościelnym
GPS: parking – N 50.50049, E 22.97219
11 km od Józefowa znajduje się miejscowość Górecko Kościelne, która zasłynęła z urokliwej starej kapliczki na wodzie. Wewnątrz mieści się ołtarz główny w stylu rokoko, z obrazem św. Stanisława Biskupa. Za ołtarzem zaś wygospodarowano przestrzeń dla ocalonego legendarnego pnia drzewa zaszczepionego przez św. Stanisława w 1648 roku.
A teraz odrobina historii. Według przekazów, pierwszą kapliczkę na wodzie wzniesiono tu w 1648 roku jako że jest to miejsce objawienia św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Następnie w 1668 roku podskarbi wielki koronny – Marcin Zamoyski po zwycięskiej bitwie pod Chocimiem ufundował drewniany kościół i dwie kaplice poświęcone kultowi św. Stanisława wraz z niewielkim klasztorem franciszkańskim. Jednakże, obecna drewniana budowla sakralna została zbudowana w 1881 roku na miejscu starej, która została zniszczona..
Samochód zostawiamy na parkingu i dalej idziemy pieszo wzdłuż drogi krzyżowej, czyli około 600 m w jedną stronę.
Podsumowując, Roztocze to przepiękna kraina geograficzna oferujące wiele niesamowitych atrakcji z których każdym bez wątpienia znajdzie coś dla siebie. Opisy pozostałych części Roztocza znajdziecie w artykułach poniżej:
Stare Brusno, Nowiny Horynieckie, Siedliska, Krągły Goraj, Kniazie, Bełżec
Bukowa Góra, Zwierzyniec, Szczebrzeszyn, Sąsiadka
Krasnobród, Stara Huta, Guciów, Zwierzyniec
AUTOR: Julia (18 lat)
Podobał Wam się wpis? Co myślicie o tych miejscach? A może macie jakieś sugestie? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, to dla nas bardzo ważne 😊
