- Skąd kamieniołomy w Kielcach?
- Rezerwat przyrody Kadzielnia
- Rezerwat Skalny Ślichowice
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Wietrznia
- Co jeszcze warto zobaczyć w Kielcach?
Skąd kamieniołomy w Kielcach?
Okolice Gór Świętokrzyskich, ale również obszar województwa świętokrzyskiego zajmuje szczególną pozycję geologiczną w skali europejskiej. To jedyny taki rozległy obszar na terenie kraju posiadający tak różnorodny zasób skał osadowych oraz złóż mineralnych sprzed setek milionów lat. Do dzisiaj możemy na podstawie wyglądu skał odtworzyć warunki panujące w paleozoiku, w tym między innymi fazy ruchów górotwórczych. Ponadto, nasi przodkowie kilka wieków temu odkryli dużą przydatność kruszców w życiu codziennym, wydobywając wapienie czy piaskowce i tym podobne skały na potrzeby życia codziennego. Zatem, obecnie w obrębie Kielc odnajdziemy cztery rezerwaty przyrody powstałe w miejscach dawnych kamieniołomów. W tym wpisie zabierzemy Was na krótką wycieczkę po każdym z nich. Tak więc pora ruszać na Szlak Rezerwatów Przyrody w Kielcach 😊
Rezerwat przyrody Kadzielnia
Najpopularniejszym spośród kieleckich rezerwatów jest Rezerwat Przyrody Kadzielnia znajdujący się w nieczynnym kamieniołomie położonym niemal w centrum miasta. Na dość niedużym obszarze mamy okazję podziwiać ślady działalności górniczej po pozyskiwaniu wapienia. Pośrodku wyrobiska zachowała się Skałka Geologów, czyli górujący nad wyrobiskiem ostaniec skalny, obecnie objęty ochroną. Dlatego też na ten punkt nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny ani ścieżka edukacyjna. W dodatku w szczytowej partii miejsce to objęte jest ochroną jako rezerwat przyrody Kadzielnia. Pozostała część kamieniołomu została przeznaczona do celów: edukacyjnych, rekreacyjnych a także turystycznych jako Park Kadzielnia. Ponadto, dodatkowymi atrakcjami są tu również: Podziemna Trasa Turystyczna, najdłuższa tyrolka w Polsce jako Podniebna Trasa Widokowa, ścieżka edukacyjna im. Jerzego Kapuścińskiego czy Amfiteatr Kadzielnia. Na terenie kamieniołomu występuje największe nagromadzenie jaskiń i schronisk skalnych w regionie, jest ich tu aż 25!
Kadzielnia swoją nazwę zawdzięcza albo kadzielnikowi (kościelnemu), który w swoim czasie dzierżawił ten teren albo czynności kadzenia. W związku z występowaniem masywnych złoży wapieni, w XVIII wieku rozpoczęto eksploatację tej skały. Jednak, z czasem dostrzeżono duży potencjał Kadzielni dla nauki i w 1931 roku wstrzymano wydobycie, a w 1962 roku objęto ją ochroną prawną. Głównym powodem stała się ochrona wapieni dewonu górnego liczących około 380 milionów lat. Wewnątrz nich znajdują się liczne skamieniałości. Na obszarze rezerwatu znajdują się dwa szlaki spacerowe (zielony i niebieski) oraz kilka ścieżek. Wędrując po wzgórzu dojdziemy do tarasu widokowego gdzie można podziwiać panoramę Gór Świętokrzyskich w tym Pasma Dymińskiego, Pasma Posłowickiego, Pasma Kadzielniańskiego czy Wzgórza Tumlińskiego. Na szczycie wzgórza stoi Pomnik Bojowników o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne w Kielcach.
Wstęp na teren samego rezerwatu jest bezpłatny, zaś wszelkie atrakcje czy parking są dodatkowo płatne.
Rezerwat Skalny Ślichowice
Choć Rezerwat przyrody Ślichowice nie może się równać popularnością z wcześniej wspomnianą Kadzielnią, to z pewnością może się pochwalić zjawiskiem, które jest ewenementem na skalę europejską. Ochroną prawną została objęta listwa skalna oddzielająca dwa kamieniołomy. Wyrobiska odsłoniły silnie sfałdowane wapienie w trakcie ruchów górotwórczych. To książkowy przykład zjawisk tektonicznych, wielokrotnie prezentowany we wszelkiego rodzaju encyklopediach i podręcznikach. W wielu miejscach można dostrzec skałę wapienną poprzecinaną żyłkami kalcytowymi, mineralizację siarczkami miedzi i ołowiu, piryt czy ciemne margliste łupki bitumiczne.
Rezerwat Skalny im. Jana Czarnockiego jest najmniejszym rezerwatem na terenie miasta Kielce, choć tak naprawdę w momencie jego utworzenia znajdował się poza jego granicami. Powstał w 1952 roku w celu zachowania odkrywki skalnej, ukazującej fragment tektoniki hercyńskiej Gór Świętokrzyskich. To pierwszy rezerwat geologiczny utworzony w Polsce, obecnie wchodzi w skład Geoparku Kielce. Do rezerwatu należą: odsłonięty profil geologiczny obrazujący procesy tektoniczne a także wyrobiska po dawnym kamieniołomie. W okolicy znajduje się również kompleks górek saneczkowych a także plac zabaw z trampolinami. Przez rezerwat prowadzi żółty szlak spacerowy oraz kilka ścieżek. Wstęp na teren rezerwatu jest bezpłatny. Osobom zmotoryzowanym polecamy parkować przy ulicy Kazimierza Wielkiego 81, oczywiście zależnie od ruchu i miejsc parkingowych.
Rezerwat przyrody Karczówka
Trzeba przyznać, że Szlak Rezerwatów Przyrody w Kielcach ukazuje nam ogromną różnorodność tych miejsc i wyjątkowość każdego z kamieniołomów. Niby wszystkie są wyrobiskami pogórniczymi ale tak naprawdę każde jest inne. Rezerwat Karczówka powstał w 1953 roku i jako jedyny jest rezerwatem krajobrazowym. Na obszarze Karczówki oraz przyległych wzniesień (Grabina, Stokowa, Dalnia, Brusznia czy Marmurek) eksploatowano kruszce m.in. rudy ołowiu, siarczku ołowiu z domieszką srebra (zwanej galeną). Przeprowadzone badania dowiodły, że na tym terenie było ponad 3000 wyrobisk. Niegdyś było to miejsce ożywionej penetracji górniczej, obecnie to skalista pokryta drzewami góra, zlokalizowana około 4 kilometrów od centrum Kielc.
Teraz jest to jedno z ulubionych miejsc przechadzek mieszkańców a także turystów. Przez rezerwat została przeprowadzona edukacyjna ścieżka geologiczno-kruszcowo-górnicza, ukazująca ślady dawnych wyrobisk pogórniczych sięgających historią aż do średniowiecza. Szlak ma swój początek u zbiegu ulic Podklasztornej i Św. Barbary, a koniec na terenie wyrobiska dawnej kopalni odkrywkowej “Czarnów”. W trakcie pokonywania trasy mijamy 9 przystanków, każdy opatrzony tablicą informacyjną.
Do głównych atrakcji należą: Kościół św. Karola Boromeusza na Karczówce wraz z kaplicą Świętej Barbary, fragmenty pola wydobywczego, obiekty dawnego górnictwa kruszcowego (Szyb Barbara), a także opuszczony kamieniołom “Grabina”. Cała ścieżka ma około 3 km długości, a na jej pokonanie musimy przeznaczyć około 2h. Trasa jest oznakowana symbolami geologicznymi i górniczymi, radzimy zwracać szczególną uwagę na oznaczenia, bo momentami można się nieco pogubić.
Rezerwat przyrody Wietrznia
Ostatnim kieleckim rezerwatem przyrody do którego udajemy się jest Rezerwat Przyrody Wietrznia im. Zbigniewa Rubinowskiego, obejmujący trzy dawne kamieniołomy: “Wietrznia”, “Międzygórz” i “Międzygórz Wschodni”. To sporych rozmiarów teren pogórniczy dawnych wyrobisk związanych z wydobyciem złóż skał górno-dewońskich z XIX i XX wieku (m.in. wapieni, dolomitów, margli i łupków). Podobnie jak w przypadku rezerwatu Kadzielnia, tak i tutaj odnajdujemy skamieniałe szczątki zwierząt morskich czy inne zjawiska geologiczne w postaci tektoniki czy krasu.
Rezerwat chroni jeden z najdłuższych polskich profili pochodzących z dewonu górnego. W dodatku odnajdujemy tutaj różnorodność gatunków drzew i roślin, co w jesiennej scenerii wygląda nieziemsko.
To jeden z najważniejszych obiektów geoturystycznych w regionie. W trakcie wizyty w Wietrzni można odwiedzić Centrum Geoedukacji wraz z interaktywną i nowoczesną ekspozycją znajdującą się zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku. W dodatku poprowadzono tutaj kilka ścieżek umożliwiających podziwianie kamieniołomów z kilku perspektyw. Zwiedzanie i wstęp na teren rezerwatu są bezpłatne, zaś najbliższy parking mieści się przy Centrum Geoedukacji (ul. Daleszycka 21, Kielce).
Zatem jak widzicie, Szlak Rezerwatów Przyrody w Kielcach to propozycja niezapomnianej trasy, która dostarczy Wam ogrom wrażeń i cudownych widoków.
Co jeszcze warto zobaczyć w Kielcach?
Będąc w Kielcach warto odwiedzić także inne atrakcje jakie nam oferuje miasto. Należą do nich m.in.
- Wzgórze Zamkowe,
- Muzeum Narodowe, czyli Dawny Pałac Biskupów Krakowskich,
- najwyższy punkt Kielc – Telegraf,
- Muzeum Wsi Kieleckiej czyli Dworek Laszczyków
- Muzeum Historii Kielc.
Na pewno każdy znajdzie coś dla siebie i nie będzie się nudzić! Więcej informacji o poszczególnych atrakcjach znajdziecie w dedykowanym wpisie o Kielcach.
AUTOR: Julia (18 lat)
Podobał Wam się wpis? Co myślicie o tym miejscu? A może macie jakieś sugestie? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, to dla nas bardzo ważne 😊
