Słyszeliście może kiedyś cokolwiek na temat Przedmościa Warszawy? Jeśli nie, zapraszam do czytania 😄
- Co to jest Przedmoście Warszawy?
- Schemat Przedmościa Warszawy
- Kto zbudował Przedmoście Warszawy?
- Fortyfikacje odwiedzone przez nas
- Skansen forteczny Dąbrowiecka Górka
- Punkt oporu „Wesoła” Przedmościa Warszawy
- Punkt oporu „Dąbkowizna” Przedmościa Warszawy
- Fort Beniaminów
- Fortyfikacja z 1941 roku
- Bunkry Przedmościa Warszawy
- Regelbau 514 w Wesołej
Co to jest Przedmoście Warszawy?
Warszawa jest jednym z miast, która posiadała tzw. przedmoście. Cóż to takiego? Tak więc, przedmoście to linia fortyfikacji i umocnień biegnąca od Ostrowa nad Narwią przez Beniaminów, Zielonkę, Rembertów, Starą Miłosną, Michalin i Józefów aż do Wisły.
Schemat Przedmościa Warszawy

Krótko mówiąc, z prawie 100 żelbetonowych schronów bojowych większość stanowiły obiekty obserwacyjne i schrony bierne czy schrony bojowe dla broni maszynowej. Budowę linii fortyfikacji rozpoczęto w 1915 roku, lecz w tym czasie wielokrotnie je przebudowywano lub niszczono. W 1941 roku rozpoczęto budowę 80 schronów, ale z powodu odsunięcia linii frontu z budowy zrezygnowano. W rezultacie na linii 70 km powstało łącznie 17 schronów (12 schronów dla broni maszynowej do ognia bocznego i 5 schronów z pancerną kopułą obserwacyjną). Ostatnie schrony postawiono w 1944 roku. Obecnie większość fortyfikacji jest zniszczona czy też zasypana, lecz to nie oznacza, że ich w ogóle nie ma. Co więcej, warto nadmienić, że najlepiej zachowane są schrony w Dąbrowieckiej Górce (Regelbau 514 i Regelbau 120a). Przedmoście Warszawy to nie były tylko schrony, ale także liczne sieci okopów czy przeszkody z sieci kolczastej. I w istocie właśnie taki fragment okopu znajduje się między innymi w Dąbrowieckiej Górce.
Kto zbudował Przedmoście Warszawy?
Od końca XIX w. linie fortyfikacji między Narwią a Wisłą budowali Rosjanie, a po zajęciu Warszawy w sierpniu 1915 r. ich dzieło, choć w odmiennej koncepcji, kontynuowali Niemcy, wykorzystując zarówno carskie forty, jak i drogi rokadowe, które je łączyły. W 1920 roku do Przedmościa Warszawy powróciło Wojsko Polskie. Poniemieckim konstrukcjom nadano funkcje wewnętrznego pasa obrony, zaś główny pas oporu przemieszczono na wschód. W ten sposób zbudowano polową linię wysuniętą na przedpole Radzymina i Sulejówka.
Fortyfikacje odwiedzone przez nas
My pokusiliśmy się zobaczyć także kilka innych schronów, będących w nieco gorszym stanie (powyżej mapa odwiedzonych przez nas fortyfikacji). Do kilku z nich dało się nawet wejść! Na linii Przedmościa Warszawy są także forty. Ogólnie tego typu miejsc w okolicy Warszawy jest więcej.
My postanowiliśmy odwiedzić Fort Beniaminów. Podobnie jak większość takich obiektów jest dostępny dla turystów. Można do każdego z nich podejść, zrobić zdjęcia czy też nawet do niektórych zajrzeć. Niestety koło każdego praktycznie leżą śmieci, a ściany niestety są pokryte graffiti. Ponadto, będąc w pobliżu schronów należy uważać na metalowe zbrojenia, które często wystają z ziemi … .
Skansen forteczny Dąbrowiecka Górka
(GPS: N 52.07111, E 21.32728)
Bunkry Dąbrowiecka Górka to jedne z najlepiej zachowanych obiektów militarnych w Mazowieckim Parku Krajobrazowym. Informacje dotyczące tego miejsca znajdują się we wpisie Skansen forteczny Dąbrowiecka Górka.



Punkt oporu „Wesoła” Przedmościa Warszawy
(GPS: N 52.24506, E 21.23202)
Dojazd jest tutaj bardzo prosty, można podjechać samochodem praktycznie pod sam obiekt.




Punkt oporu „Dąbkowizna” Przedmościa Warszawy
(GPS: N 52.42364, E 21.10463)
Prawdę mówiąc, dojście do tego schronu nie jest zbytnio skomplikowane. Najpierw zaparkowaliśmy przy torze kolejowym w Wólce Radzymińskiej i następnie poszliśmy dróżką równolegle do szyn przez około 300 metrów (N 52.423828, E 21.098208), aż dotarliśmy do miejsca gdzie po prawej stronie ujrzeliśmy betonową konstrukcję.





Fort Beniaminów
(GPS: N 52.439, E 21.09825)
Konstrukcja ta znajduje się koło drogi asfaltowej, przy której jest szerokie pobocze zatem można tu spokojnie zostawić samochód. My odwiedziliśmy ten fort przy okazji zwiedzania atrakcji położonych niedaleko Jeziora Zegrzyńskiego. Więcej informacji o forcie i atrakcjach Jeziora Zegrzyńskiego znajdziecie we wpisie: Atrakcje Jeziora Zegrzyńskiego i okolic.





Fortyfikacja z 1941 roku
(GPS: N 52.210322, E 21.256295)
Bez wątpienia, dojście do tej fortyfikacji było dla nas nie lada wyzwaniem. W tym przypadku, samochód pozostawiliśmy przy ulicy Równej w miejscowości Majdan i stamtąd ruszyliśmy lasem wąską ścieżką, aż doszliśmy do szerszej drogi i nią podążaliśmy do momentu jak po prawej stronie ujrzeliśmy to czego szukaliśmy.





Bunkry Przedmościa Warszawy
(GPS: N 52.39445, E 21.1254)
Z Sierakowa (ul. Ekologiczna – GPS: N 52.398612, E 21.129871) ruszyliśmy ścieżką w głąb lasu. Szliśmy tak około 500 metrów, aż po lewej stronie ujrzeliśmy ruiny dawnego bunkra. Prawdę mówiąc, ze wszystkich fortyfikacji Przedmościa Warszawy jakie odwiedziliśmy te są w najgorszym stanie.





Regelbau 514 w Wesołej
(GPS: N 52.21438, E 21.24906)
Ten schron podobnie jak poprzedni położony jest w granicach Warszawy, w dzielnicy Wesoła, a dokładniej rzecz biorąc na osiedlu Stara Miłosna. Zostawiliśmy samochód na ulicy Macierzanki i skręciliśmy w ścieżkę pomiędzy domami (N 52.215108, E 21.248062), a potem w lewo, aż dotarliśmy do schronu.





AUTOR: Julia (16 lat)
Podobał Wam się wpis? Co myślicie o tym miejscu? A może macie jakieś sugestie? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, to dla nas bardzo ważne 😊
Są jeszcze bunkry w Rembertowie musicie dojechać do końca ul. Admiralskiej zostawić tam samochód i pójść w las przejść przez tory dwa razy i iść cały czas prosto po lewej stronie będzie grób niezanego żołnierza a jakieś 300 m dalej za linią wysokiego napiecia jest polana a na niej bunkry. Będziecie kiedyś zwiedzić zapraszam na spacer z chęcia oprowadzę mieszkałam tam większość życia. BTW opis ścieżki dydaktycznej „Skrajem Puszczy Kampinowskiej ” genialny nie mozna się zgubić, dziękuję dziś skorzystałam z dziećmi.
Dziękujemy bardzo, a przy najbliższej okazji z pewnością odwiedzimy wspomniane bunkry :))
Jak rozumiem wszystkie te obiekty zostały zbudowane przez Niemców?
Dziękujemy za słuszną uwagę. Odpowiedź na to pytanie dodaliśmy do wpisu.
Bardzo przyjemny wpis. Czekam na następne z niecierpliwością.
Dziękujemy bardzo 😊