Ah ten Piotrków Trybunalski, niestety przez wielu niedoceniany i traktowany jedynie jako nic nie znacząca miejscowość na dłuższej trasie, a szkoda. Według nas Piotrków Trybunalski to obowiązkowy przystanek w trakcie podróży. Niewiele polskich miast może poszczycić się taką ilością zabytków oraz atrakcji turystycznych, a co najważniejsze bogatą historią z nimi związaną. Ponadto, centralne położenie w Polsce sprawia, że nie trudno tutaj przyjechać. Piotrków jest usytuowany tuż przy autostradzie A1 czy drodze ekspresowej S8. W dodatku bez problemu można przyjechać tutaj pociągiem.
Do Piotrkowa Trybunalskiego mieliśmy okazję zawitać dwukrotnie. Dzięki zaproszeniu od piotrkowskiego Centrum Informacji Turystycznej poznaliśmy miasto od innej strony, która nas niezwykle oczarowała. Pan Błażej otworzył nam oczy na wiele spraw wskazując na co szczególnie warto zwrócić uwagę. Opowiedział nam także wiele ciekawych historii dzięki którym znajomość miasta stała nam się bliższa. We wpisie poniżej postaramy się pokazać Wam Piotrków od tej mniej znanej strony, a zarazem zachęcić do jak najszybszych odwiedzin tego wyjątkowego miejsca. Poniżej poglądowa mapa z atrakcjami jakie znajdziecie w naszym planie wycieczki oraz spis treści.
- ATRAKCJE, KTÓRE WARTO ZOBACZYĆ
- Dworzec Kolejowy
- Wieża ciśnień
- Cerkiew prawosławna p.w. Wszystkich Świętych
- Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego (Klasztor Ojców Bernardynów)
- Kościół Matki Bożej Śnieżnej i Centrum Idei „Ku Demokracji”
- Brama Sieradzka i mury miejskie
- Muzeum Marcepanów
- Centrum Edukacji Browarniczej – Muzeum Piwowarstwa
- Rynek
- Sanktuarium Matki Bożej Trybunalskiej (Kościół Jezuitów)
- I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego i Pomnik Mikołaja Kopernika
- Fragment murów miejskich
- Bazylika Mniejsza pw. św. Jakuba Apostoła (Kościół Farny)
- Ulica Farna
- Centrum Informacji Turystycznej i Brama Wolborska
- Mosty nad rzeką Strawą
- Zamek Królewski
- Plac Zamkowy
- Mediateka 800-lecia
- Wielka i Mała Synagoga
- Kościół św. Jacka i św. Doroty oraz Cmentarz Stary
- PROPOZYCJE NA TEMATYCZNE ZWIEDZANIE PIOTRKOWA TRYBUNALSKIEGO
ATRAKCJE, KTÓRE WARTO ZOBACZYĆ
Dworzec Kolejowy
Zwiedzanie Piotrkowa polecamy zacząć od dworca kolejowego, niezależnie od formy transportu jaką przyjechaliście. Przy dworcu mieszczą się też liczne miejsca parkingowe. Zapewne część z was słyszała o Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, czyli pierwszej linii kolejowej na ówczesnych ziemiach Królestwa Polskiego. Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska jest określana mianem najdłuższej jednorazowo budowanej linii w Europie. Budynek dworcowy powstał tutaj w połowie XIX wieku, a oficjalnie otwarcie miało miejsce 7 października 1846 roku kiedy to na stację przybył pociąg z Iwanem Paskiewiczem czyli dawnym Namiestnikiem Królestwa Polskiego. Ciekawostką jest fakt, iż budynek zachował swoją oryginalną bryłę architektoniczną. Kiedyś znajdował się na peryferiach Piotrkowa, obecnie jest położony 15 minut szybkim marszem od rynku.
Wieża ciśnień
Spod dworca kolejowego mamy rzut beretem pod wieżę ciśnień, którą ciężko nie zauważyć. Wieżę ukończono w 1927 roku. Jej budowa, podobnie jak w przypadku 4 innych polskich miast (Częstochowy, Lublina, Radomia czy Sosnowca), powstała dzięki inwestycji mającej na celu unowocześnienie infrastruktury oraz poprawy standardów sanitarno-zdrowotnych. Konstrukcja wzniesiona na planie koła, nawiązuje nieco do renesansu. W górnej części wieży możemy zaobserwować herb Piotrkowa. Niedaleko budynku znajduje się dawna pompa odśrodkowa szwajcarskiej firmy Braci Sulzer, która funkcjonowała na Stacji Uzdatniania Wody w mieście. Mimo planów związanych z wykorzystaniem wieży ciśnień w celach turystycznych, żadnych prac jeszcze nie rozpoczęto.
Cerkiew prawosławna p.w. Wszystkich Świętych
Spod wieży ciśnień ruszamy do głównej ulicy, a mianowicie ulicy Juliusza Słowackiego, podążamy nią przez kilka minut, aż do cerkwi prawosławnej p.w. Wszystkich Świętych. O tym, że Piotrków jest wielokulturowym miastem przekonacie się z pewnością wielokrotnie. Historię miasta współtworzyli przedstawiciele wielu narodów i kultur w tym prócz Polaków między innymi: Rosjanie, Żydzi, Niemcy, Romowie, Ormianie, Szkoci, Włosi a nawet Grecy. To właśnie z Grekami związane jest powstanie parafii prawosławnej w Piotrkowie. Bowiem właśnie po ich przybyciu Greków w połowie XVIII wieku z Macedonii, Stanisław August Poniatowski wyraził zgodę na otwarcie prawosławnej placówki na strychu w jednym z prywatnych domów, który mieścił się gdzieś na obecnym Placu Stefana Czarnieckiego. Niestety, po wpisaniu parafii piotrkowskiej jako etnicznie greckiej do struktury Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, język grecki został usunięty z liturgii.
Po upadku powstania listopadowego i sprowadzeniu Rosjan, głównie kupców, urzędników czy wojskowych, konieczna była budowa większej cerkwi oraz cmentarza prawosławnego. I takim oto sposobem w latach 1844-1847 powstała świątynia na planie krzyża greckiego, na gruncie wykupionym od zakonu pijarów. Z czasem wraz ze wzrostem liczby Rosjan cerkiew stała się zbyt mała, dokonano rozbudowy i remontu, czego skutkiem było przekształcenie krzyża greckiego na krzyż łaciński.
Podążając dalej mijamy po prawej stronie Park Śródmiejski im. św. Jana Pawła II, a po lewej gmach sądu okręgowego. Ponad to wzdłuż parku mieszczą się ciekawe tablice informacyjne dotyczące historii Piotrkowa. Znajdziemy na nich wiele fotografii i fragmentów dokumentów.
Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego (Klasztor Ojców Bernardynów)
Idąc dalej w stronę skrzyżowania dwóch dużych ulic: Słowackiego i placu Tadeusza Kościuszki dotrzemy do Sanktuarium Matki Bożej Piotrkowskiej. To barokowy, murowany Kościół Ojców Bernardynów, który powstawał w latach 1632-1642. Jego konsekracja nastąpiła w 1642, na co wskazuje data umieszczona na wieży kościelnej. Choć budowa klasztoru jest związana ściśle z I połową XVII wieku, to historia obrazu Matki Boskiej Piotrkowskiej odbiega jeszcze kilka lat wstecz. Ciekawostką jest fakt, że obraz powstał specjalnie z myślą o tym kościele jeszcze zanim budowla powstała. Piotrkowianie są przywiązani do obrazu Matki Bożej Piotrkowskiej. Warto wiedzieć, że to właśnie u Bernardynów w przeszłości odbywały się liczne spotkania patriotyczne. Według legendy gdy pożar siał zniszczenia w mieście, Bernardyni wyszli z procesją z obrazem. Modlitwy sprawiły, że Piotrków ocalał przed zniszczeniem. Będąc w kościele, warto zwrócić uwagę na znajdujące się koło ołtarza najstarsze oryginalne polichromie, to unikat na skalę krajową.
Kościół Matki Bożej Śnieżnej i Centrum Idei „Ku Demokracji”
Spod Klasztoru Bernardynów widać stojący po drugiej stronie skrzyżowania fragment murów miejskich, pochodzący z XIV i XV wieku oraz Zespół Klasztorny Dominikanek. Warto dodać, że Dominikanki tworzyły jedyny żeński zakon w Piotrkowie, pozostałe to zakony męskie: Bernardynów, Franciszkanów, Pijarów oraz Jezuitów. Za dawnymi murami klasztoru dziś odnajdziemy ośrodek kultury i inicjatyw artystycznych Centrum Idei „Ku Demokracji”, w którym często odbywają się interesujące wydarzenia artystyczne. Mieści się tutaj również Kościół Akademicki Panien Dominikanek p.w. Matki Bożej Śnieżnej. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na kopię obrazu Matki Bożej Śnieżnej, który znajdziemy na zewnątrz budynku od strony ulicy Rycerskiej. Oryginał obrazu znajduje się wewnątrz kościoła.
Brama Sieradzka i mury miejskie
Tak jak pewnie zdążyliście zauważyć, wzdłuż klasztoru Dominikanek przebiega mur miejski, a więc wkraczamy teraz na teren granic dawnego Piotrkowa, a obecnie obszaru Starego Miasta. Niegdyś do piotrowskiego grodu można było dostać się jedną z trzech bram miejskich: Krakowską, Wolborską, lub Sieradzką. Niestety zarówno bramy jak i znaczną część murów rozebrano w XIX wieku, więc do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie fragmenty murów. Na szczęście położenie bram zostało symbolicznie upamiętnione. W miejscu bramy wyłożono czerwoną kostkę chodnikową. Dzięki temu można zauważyć, że bramy te nie były szerokie, więc jadący powóz mógł być zaprzężony jedynie w dwa konie. Przekraczamy dawną Bramę Sieradzką i zmierzamy przed siebie ulicą Sieradzką w kierunku Rynku.
Muzeum Marcepanów
Po pokonaniu lekko ponad 100 metrów po prawej stronie widzimy Muzeum Marcepanów. Czas na krótką przerwę od spacerowania. Stworzymy coś własnoręcznie. Chodzi mianowicie o marcepan, drogi słodycz widziany niegdyś jedynie na królewskich dworach lub u zamożnej szlachty. O ile obecnie wytworzenie/kupienie marcepanu nie stanowi większego problemu to w XVI wieku ciężko było go zdobyć. Składniki potrzebne do zrobienia marcepanu to: migdały, cukier, woda różana. Niegdyś te produkty były niezwykle drogie i trudno dostępne. Są dowody wskazujące, że 1 kg cukru kosztował aż 450 zł!!! Stąd też wzięło się powiedzenie: „Król choć wielki pan, a łyżkami cukru nie jada”. Dawniej produkcją marcepanów zajmowali się sami aptekarze, gdyż słodycze były traktowane niemalże jak lekarstwo, można by rzec, że były na wagę złota.
Muzeum jest czynne jedynie w soboty w godzinach 12-15, warsztaty rozpoczynają się co godzinę. Wstęp wynosi 15 zł od osoby. W trakcie godziny dowiemy się co nieco o historii marcepanu oraz sami przekonamy się na własnej skórze jak wygląda stworzenie kulki marcepanu. Poprzednia siedziba muzeum mieściła się na ul. Grodzkiej 1, a obecna na Rynku Trybunalskim 2.
Centrum Edukacji Browarniczej – Muzeum Piwowarstwa
Z Muzeum Marcepanów udajemy się na Rynek, skręcamy w prawo. Po pokonaniu około 60 metrów dotrzemy do Centrum Edukacji Browarniczej. To unikatowe miejsce na skale krajową, możemy tu w przystępny sposób zapoznać się z procesem produkcji piwa począwszy od zacierania aż do butelkowania. W trakcie zwiedzania poznamy historię piotrkowskiego browarnictwa oraz jego wartość na tle historii. Zwiedzający będą mieli okazję poszerzyć swoją wiedzę odnośnie najbardziej wyśmienitych gatunków trunków z różnych części świata. Wiedzieliście, że tutejszym lokalnym napojem jest Jałowiec, czyli napój bezalkoholowy. Na szczególną uwagę zasługują wyjątkowe nazwy regionalnych piw i rysunki na etykietach piwa Jan Olbracht wykonane przez znanego rysownika, pana Andrzeja Mleczko.
Muzeum Piwowarstwa oferuje zwiedzanie indywidualne z przewodnikiem audio bądź dla grup zorganizowanych zwiedzanie grupowe z przewodnikiem. Za dodatkową opłatą jest możliwość degustacji jednego gatunku piwa. Aktualności dotyczące muzeum znajdziecie TUTAJ.
Rynek
Spod Muzeum Marcepanów mamy rzut beretem na piotrkowski Rynek. To serce, jedno z najbardziej znaczących miejsc w historycznym Piotrkowie. Niegdyś mieścił się tutaj ratusz, w którym odbywały się obrady Trybunały Koronnego. Pełnił on, do drugiej połowy XIX wieku, funkcję centrum administracyjnego miasta. W okresie zaborów został rozebrany przez władze rosyjskie, dzisiaj zobaczymy jedynie zarysy fundamentów. A jeśli już mowa o kształcie i wyglądzie piotrkowskiego ratusza to warto wspomnieć, że był to jednopiętrowy budynek wybudowany na planie czworoboku. Zbudowany z cegły, uległ kilku przebudowom, w tym między innymi dobudowaniu wieży, pełniącej potem funkcję więzienia. Niegdyś rynek otoczony był 33 budkami rzeźniczymi, stąd też nie bez powodu obecnie umieszczono tu kilka drewnianych budek. To takie nawiązanie do przeszłości.
Z każdej ze stron rynek otaczają kamienice, a każda z nich kryje w sobie historię. Wygląd teraźniejszych budynków uległ nieco zmianie na przestrzeni dekad. Jak się można domyślić kilka incydentów i nieszczęśliwych wypadków, w tym na przykład pożarów, zaważyło nad losem kamienic. Stąd też w XIX wieku podjęto decyzję o ich wyburzeniu i wybudowaniu nowych, w stylu klasycystycznym. Część kamienic posiada swoje historyczne nazwy, na przykład: „Ormiańska”, „Pałac Królowej Bony” czy „Pałac Przyłuskich”. Co ciekawe, na co zwrócił naszą uwagę Pan Błażej, na Rynku zachowała się jedynie jedna kamienica z pierwotnym rozstawieniem, układem, to znaczy o dawnych wymiarach. To zielona kamienica znajdująca się pod adresem: Rynek Trybunalski 12. Z czasem kamienice łączono, przebudowywano lub rozbudowywano zatem ich kształt i wymiary się zmieniały.
Sanktuarium Matki Bożej Trybunalskiej (Kościół Jezuitów)
Z Rynku dzieli nas zaledwie kilka kroków do Kościoła Jezuitów. Nim udamy się do środka obiektu sakralnego warto napomknąć kilka słów o historii zakonu Jezuitów. Pierwsi z nich do Piotrkowa przybyli w 1558 roku, lecz dopiero 100 lat później osiedlili się na stałe, a budowę pierwszego zespołu klasztornego rozpoczęto 1695 roku. Obecnie Sanktuarium Matki Bożej Trybunalskiej, skrywa wewnątrz bogate wnętrza w stylu barokowym i późnobarokowym wraz z ciekawymi polichromiami.
Zastanawialiście się kiedyś skąd wziął się symbol Harcerstwa Polskiego, czyli lilijka? Ano, powstał on właśnie w Piotrkowie jako symbol Trybunalskiej Polskiej Organizacji Skautowej. Z czasem lilijka stała się znakiem rozpoznawczym całej społeczności harcerskiej.
I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego i Pomnik Mikołaja Kopernika
Działalność obecnej placówki oświatowej jaką jest I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego sięga aż XVII wieku i jest związana z zakonami pijarów i jezuitów. Od wieków szkoła cieszy się dużym uznaniem dawniej wśród okolicznej szlachty a dziś wśród mieszkańców. Placówka posiada nowoczesny program oraz wspaniałych i wykształconych nauczycieli. Sam budynek jest poniekąd miejscem historycznym, tutaj pobierały nauki takie osobistości jak: ksiądz pijar Stanisław Konarski, Bogusław Wołoszański, biskup rzymskokatolicki Józef Życiński, ksiądz pijar Onufry Kopczyński, polityk Stanisław Małachowski, lekarz Marceli Nencki, działacz polityczny Jan Stanisław Jankowski oraz aktor Jerzy Rogalski. We wnętrzach mieści się kilka tablic pamiątkowych. Na uwagę zasługują też sale lekcyjne, swoim układem przypominające dawne czasy. Sporo przestrzeni i duże tablice, niemal jak na studiach. Prawdziwą perełką tego budynku jest planetarium. Nie każda szkoła może poszczycić się takim pomieszczeniem. Szczęśliwie akurat 23 kwietnia, w dniu naszej drugiej wizyty w Piotrkowie w szkole odbywał się dzień otwarty, stąd też udało nam się razem z Panem Błażejem odwiedzić to miejsce. Przed budynkiem mieści się pomnik astronoma Mikołaja Kopernika, który „wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię”. Statua została postawiona w 1973 roku z okazji 500 rocznicy urodzin ekonoma, astronoma.
Fragment murów miejskich
Nieopodal liceum znajdziemy jeden z nielicznych fragmentów dawnych murów w Piotrkowie. Niegdyś mury osaczały obszar całego Piotrkowa Trybunalskiego, Do miasta można było dostać się jedną z trzech bram miejskich, a mianowicie bramą: Krakowską, Wolborską oraz Sieradzką. W 1629 roku w murach obronnych istniało aż 10 baszt obronnych, niestety do czasów dzisiejszych nie zachowała się żadna z nich. Obecnie mamy możliwość podziwiania jedynie zarysów murów. Na szczęście zachowały się także różne obrazy przedstawiające wygląd dawnego Starego Miasta.
Bazylika Mniejsza p.w. św. Jakuba Apostoła (Kościół Farny)
Spod murów miejskich wracamy na ulicę Krakowskie Przedmieście i ruszamy przed siebie do wysokiej, wyróżniającej się na tle okolicy wieży. To Kościół Farny, najstarszy kościół miasta. To również jedna z najważniejszych świątyń w naszym kraju na przełomie XV i XVII wieku. Pierwsza pisemna wzmianka na jej temat pochodzi z połowy XIV wieku. Specjaliści na podstawie pomiarów cegieł z kościoła i okolicznych murów obronnych stwierdzili, że jego najstarsze elementy pochodzą z przełomu XIV i XV wieku. To gotycka konstrukcja posiadające barokowe kaplice. siedmiokondygnacyjną wieżę z barokowym hełmem, schodkowy szczyt ze sterczynami na granicy nawy i prezbiterium. Najważniejszym elementem kościoła jest gotycki obraz „Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny” pochodzący z początku XVI wieku, nawiązujący do wydarzenia wzięcia Matki Bożej z duszą i ciałem do nieba.
Oglądając kościół z zewnątrz warto zwrócić uwagę na wejście do bazyliki. Wejście nie znajduje się od przodu. Dwa wejścia mieszczą się po bokach, gdyż tędy właśnie przebiegała droga królewska do przejazdu dla króla. Ponoć z jednej strony powóz króla wjeżdżał a drugą wyjeżdżał.
Wokół kościoła mieścił się niegdyś cmentarz. Przy kościele w okolicy ołtarza chowano ludzi zamożnych i wysoko postawionych. Mówiąc o najważniejszym kościele w mieście warto wspomnieć o władcach, którzy się do jego powstania przyczynili. Budowę rozpoczął Kazimierz Wielki, a zakończyła królowa Jadwiga. Zarówno królowa Bona jak i królowa Jadwiga były kobietami, które szczególnie przyczyniły się do rozwoju miasta.
Niegdyś w Farze odbywały się zjazdy duchowieństwa i możnowładców z całego kraju. Przyjeżdżali królowie i biskupi w celu podejmowania ważnych decyzji dla państwa jak i polskiego Kościoła.
Na szczególną uwagę zasługuje, znajdująca się w ścianie kościoła, figurka św. Nepomucena, świadcząca o tym, że niegdyś w okolicy przepływała rzeka. Święty Jan Nepomucen jest patronem gospodarki wodnej, chroni przed powodziami, dlatego też jego figurki można spotkać przy drogach w sąsiedztwie mostów czy rzek.
Ulica Farna
Spod Kościoła Farnego udajemy się dalej spacerując jedną z najstarszych ulic piotrkowskich. Chodzi oczywiście o ulicę Farną. Jej położenie jest częścią układu urbanistycznego Starego Miasta jeszcze z czasów XIII czy XIV wieku. W przeszłości widniała pod nazwą Kościelna, a obecną nazwę wzięła od Kościoła Farnego św. Jakuba, od którego biegnie w kierunku północnym.
Przy ulicy Farnej, pod numerem 8 znajduje się jedna z najstarszych zachowanych po dziś dzień kamienic na Starym Mieście. W pochodzącej z XVIII wieku kamienicy mieści się obecnie Pracownia Planowania Przestrzennego. Ulica Farna była świadkiem nie tylko dawnych wydarzeń. Współcześnie też wiele się tu dzieje. Warto wspomnieć, że ów ulica nawet „grała” w filmach, takich jak: „Święta wojna”, „Syzyfowe prace”, „Misja specjalna”, „Uprowadzenie Agaty” czy „1920 Bitwa Warszawska”.
Słyszeliście o Alei Cechów w Piotrkowie? Pewnie zastanawiacie się gdzie można ją znaleźć … 😉 A no właśnie przy ulicy Farnej. Mieszczą się na niej herby cechów piotrkowskich, tworząc w ten sposób Aleje Cechów.
Centrum Informacji Turystycznej i Brama Wolborska
W pobliżu ulicy Farnej i Kościoła Farnego mieści się Centrum Informacji Turystycznej, gdzie obowiązkowo musicie wpaść jeśli chcecie porządnie zwiedzić Piotrków. Muszę przyznać, że jest to jedna z najlepiej wyposażonych informacji w jakich zdarzyło nam się być. Wewnątrz budynku znajdziecie mnóstwo przydatnych materiałów do zwiedzania miasta a pracownicy centrum odpowiedzą na wszelkie pytania i pewnie jeszcze dołożą kilka ciekawostek, o których wcześniej nie mieliście pojęcia. W budynku zobaczycie także najrozmaitsze broszury zachęcające do tematycznego zwiedzania miasta, np. szlakiem filmowym. Trochę więcej postaramy się Wam przybliżyć na końcu wpisu. 😊
Tuż obok Informacji Turystycznej znajdowała się Brama Wolborska. Jedna z trzech dawnych bram prowadzących do starego miasta. Obecnie symbolicznie oznaczono położenie bramy za pomocą czerwonej kostki brukowej. Wjazd do miasta do najszerszych nie należał. Ciekawe jak mieścił się powóz króla … stangret tam łatwo nie miał … 😉
Mosty nad rzeką Strawą
Wiedzieliście, że w Piotrkowie Trybunalskim znajduje się kilka mostów drogowych, podobnie jak w Warszawie. Aczkolwiek jak się domyślacie jest ich mniej oraz są znacznie mniejsze. Zapytacie pewnie a gdzie ta rzeka w Piotrkowie? No cóż, to już nie rzeka, to ciek wodny, ale mosty są. Cztery piotrkowskie mosty posiadają swoich patronów i to nie byle jakich. To czterej królowie wybrani w tym mieście. Są to: król Jan Olbracht, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August i Aleksander Jagiellończyk.
Przez Piotrków przepływa Strawa, dawniej rzeka, a obecnie raczej ciek wodny. Ponoć kiedyś miała pływać po niej królowa Bona.
Zamek Królewski
Zdecydowanie jedną z bardziej znanych atrakcji Piotrkowa lub jedną z pierwszych jakie Wam się ukażą po wpisaniu w wyszukiwarkę internetową jest Zamek Królewski. Choć nazwa może nieco mylić, sama budowla jest często określana mianem pałacu wieżowego czy wieży mieszkalnej w stylu gotycko-renesansowym. Niektórzy twierdzą, że przypomina większą kamienicę.
Sam zamek powstał na początku XVI wieku na zlecenie Zygmunta I Starego, a budowę zlecono Benedyktowi Sandomierzaninowi. Wieża składa się z trzech pięter, przy czym każde piętro jest wyższe od poprzedniego, mury cieńsze, a okna większe i wyższe. W najniższej części mieściły się: skarbiec, lochy i archiwum. Parter był użytkowany przez dworzan, a pierwsze piętro przez samego króla. Natomiast najwyższe piętro zamku pełniło funkcje reprezentacyjne.
Historia wcale nie oszczędzała piotrkowskiej siedziby królów. Budynek nieco ucierpiał w trakcie potopu szwedzkiego czy zaborów, było nawet ryzyko konieczności rozebrania całego obiektu. Obecnie wewnątrz zamku mieści się muzeum, a w nim ekspozycja dotyczące archeologii, etnografii oraz historii Piotrkowa. Do najciekawszych elementów wystaw zaliczymy z pewnością: rekonstrukcję kawałka zagrody łącznie z wyposażeniem, kilkanaście strojów z epoki wraz z tronem oraz makietę Piotrkowa obrazującą dawne granice miasta. Chętni mogą sobie zrobić zdjęcie na tronie w koronie 😉
Plac Zamkowy
Tuż obok zamku znajduje się plac, zwany Placem Zamkowym. Jest to miejsce, w którym wybierano niegdyś królów. Od 2018 roku stoi tutaj pomnik na cześć obrad pierwszego dwuizbowego sejmu walnego, które miały miejsce w październiku 1468 roku. Na skwerze ustawiono również kilka ławek, przy których można się chwilę zatrzymać i podumać lub po prostu odpocząć.
Mediateka 800-lecia
Idąc od Placu Zamkowego i Zamku Królewskiego ulicą Zamkową w oddali ujrzymy duży, oszklony budynek. To nowa inwestycja, powstała stosunkowo niedawno z okazji jubileuszu 800 lat od założenia miasta. Mediateka 800-lecia to miejsce, gdzie nowoczesne technologie i zbiory idą w parze. Mieszkańcy mogą pokusić się o zgłębienie swojej wiedzy, oderwanie się od rzeczywistości bądź kształtowanie i rozwijanie swoich zainteresowań.
W ofercie Mediateki znajdziemy: SOWA (Strefę Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności), majsternię oraz strefę VR. SOWA jak i majsternia są miejscami inspirowanymi warszawskim Centrum Nauki Kopernik. To idealne miejsce dla rodzin z dziećmi, gdzie po skorzystaniu z rozmaitych urządzeń czy przedmiotów będzie można wybudować na przykład własną maszynę latającą czy most. Niby nauka a jednak zabawa, która wciągnie dzieci i zapewne nie jednego dorosłego.
Natomiast strefa VR nieco się różni od poprzednich atrakcji. Tutaj do państwa dyspozycji są multimedialne gry, w tym rzeczywisty lot balonem nad miastem oraz gra związana z piotrkowskimi ciekawostkami. Wrażenia po założeniu specjalnych okularów są bezcenne, podobnie jak obserwacja graczy. Ogólnie rzecz biorąc, każdy znajdzie coś dla siebie. Oprócz wyżej wymienionych atrakcji w budynku mieści się również biblioteka publiczna. Dziękujemy jeszcze raz Panu Bartkowi z Działu Animacji za oprowadzenie nas po tym miejscu. Bilety na poszczególną strefę są do zakupu w pokoju 019 przy schodach.
Warto wspomnieć jeszcze o lokalizacji tejże biblioteki. Niegdyś jej siedziba mieściła się w Wielkiej Synagodze. Dziś książki mają więcej przestrzeni i znajdują się już w Mediatece.
Wielka i Mała Synagoga
Wychodząc z Mediateki skręcamy w prawo i ruszamy w stronę synagog. Piotrków Trybunalski był niegdyś miastem wielu kultur, stykały się też tutaj trzy religie: Chrześcijanie, Prawosławni i Żydzi. Historia wyznawców judaizmu w tym mieście sięga 1679 roku, gdy Jan III Sobieski wydał gminie żydowskiej przywilej zezwalający na budowę bożnicy oraz cmentarza. Pierwsza bożnica była drewniana, spłonęła niedługo po budowie. Wielka Synagoga powstawała w latach 1791-1793 po wschodniej stronie miasta, zwanej Żydowskim Miastem. Tuż obok niej kilkanaście lat wcześniej powstała Mała Synagoga, która potem pełniła funkcję szkoły żydowskiej, zarządu gminy żydowskiej oraz sądu rabinackiego. Za Wielką i Małą Synagogą mieścił się najstarszy piotrkowski cmentarz żydowski. Niestety został zrujnowany przez Niemców i wykorzystany jako miejsce egzekucji Żydów z piotrkowskiego getta. Dziś nie ma możliwości wejścia do wnętrza synagog, z uwagi na fakt, że mieści się w nich Archiwum Państwowe. W jej wnętrzach znajdziemy miejsce zwane Aron ha-Kodesz, które było najważniejszym elementem sali modlitewnej.
Piotrków to miasto niewątpliwie związane z kulturą żydowską i historią. Pierwsze getto na ziemiach polskich powstało właśnie w Piotrkowie. Do dzisiaj uchowało się wiele pamiątek po piotrkowskich Żydach. Mam na myśli nie tylko przedmioty, ale również i budynki. W trakcie wykopalisk na Placu Litewskim w 1972 roku odkryto kilka pamiątek. Jest jeszcze wiele znaków, symboli, których nie zauważamy. Nam zwrócił na nie uwagę Pan Błażej. Dla przykładu: nieopodal Fary, przy ulicy Zamurowej 16 znajduje się budynek. Warto zwrócić uwagę na kształt jego dwóch okien, wyróżniających się na tle pozostałych. Ich ulokowanie nie jest wcale przypadkowe, to ślad po domowej synagodze. Dwa pojedyncze okna, zaokrąglone u góry to tablice Mojżesza. Kiedyś w każdym z budynków była taka przydomowa synagoga.
Kościół św. Jacka i św. Doroty oraz Cmentarz Stary
Ostatnią atrakcją w trakcie naszej wycieczki ulicami Piotrkowa jest Kościół św. Jacka i św. Doroty. Niegdyś ta budowla pochodząca z XIV wieku należała do dominikanów. Do XVII wieku funkcjonowały dwa oddzielne kościoły: parafialny Św. Jakuba i dominikański Św. Doroty. Brak wymaganej liczby zakonników, częste pożary i skutkujące tym zniszczenia zabudowań nie działały na korzyść tych miejsc. Z pomocą przyszła królowa Bona, która wspomogła odbudowę zniszczonych obiektów. W XVII wieku kult św. Jacka zyskał na popularności co sprawiło, że świątynia przyjmuje od tamtego momentu nazwę p.w. św. Jacka i Doroty. Wewnątrz kościoła odnajdziemy bogato zdobioną kaplicę, która jest miejscem przechowywania jednego z najcenniejszych wizerunków maryjnych w mieście – obrazu Matki Bożej Różańcowej.
Będąc w Kościele św. Jacka i św. Doroty warto ruszyć w stronę starego cmentarza, a dalej cmentarza żydowskiego. Odległość do pokonania jest dosyć spora zatem jeśli macie taką możliwość możecie podjechać samochodem lub tak jak my udać się pieszo.
PROPOZYCJE NA TEMATYCZNE ZWIEDZANIE PIOTRKOWA TRYBUNALSKIEGO
To już koniec naszej trasy zwiedzania Piotrkowa Trybunalskiego. Miasto to można zwiedzać na różne sposoby, w zależności od waszych preferencji i zainteresowań. Tak jak wcześniej wspomniałam w informacji turystycznej znajdziecie wiele dodatkowych broszur i ulotek. Możecie podążać szlakiem: ciekawostek, legend, filmowym, piwowarskim, niepodległości, luterańskim, żydowskim czy traktem wielu kultur. Ponadto, na stronie internetowej questy.org.pl znajdziecie ciekawy quest, czyli grę miejską, która zabierze Was na spacer ulicami Piotrkowa poniekąd motywując do szukania odpowiedzi na zadane w grze pytania.
Informacja turystyczna jest czynna cały tydzień, a szczegóły odnośnie aktualnych wydarzeń i godzin pracy znajdziecie bezpośrednio na stronie Centrum Informacji Turystycznej.
AUTOR: Julia (17 lat)
Podobał Wam się wpis? Co myślicie o tym miejscu? A może macie jakieś sugestie? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, to dla nas bardzo ważne 😊
